Dùng kháng sinh “chuẩn” theo dược sĩ để con không nhờn thuốc

Để cho trẻ dùng kháng sinh đúng cách, các mẹ nhất thiết phải biết liều lượng cũng như cực kỳ thận trọng khi sử dụng nhằm tránh gây ra hiện tượng nhờn kháng sinh.

Là một chuyên gia có kinh nghiệm nhiều năm trong nghề được, Ds. Phan Thị Vân Anh, hiện công tác tại Đại Bắc Group (Số 11, đường số 4, KCN Sài Đồng B, Long Biên, Hà Nội) sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin cần thiết và lời khuyên hữu ích về vấn đề dùng kháng sinh đúng cách, cũng như cách phòng tránh tình trạng nhờn thuốc kháng sinh cho trẻ.

Ds. Phan Thị Vân Anh
Ds. Phan Thị Vân Anh

Thuốc kháng sinh là gì?

Hiểu một cách nôm na, thuốc kháng sinh thực chất là những hợp chất được tổng hợp ly trích từ các vi sinh vật như vi nấm. Chúng có tác dụng ức chế sự phát triển hoặc tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh nào đó cho cơ thể.

Những viên thuốc kháng sinh này có tác dụng rất tốt để chữa bệnh nếu được sử dụng đúng theo chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Ngược lại, nếu sử dụng không đúng cách, chúng sẽ gây nhiều tác hại khôn lường nguy hại đến sức khỏe của trẻ.

Kháng sinh cho trẻ khác với thuốc kháng sinh cho người lớn

Do mỗi đối tượng có độ tuổi khác nhau, thể lực khác nhau, tâm sinh lý khách nhau nên liều lượng thuốc được bào chế khác nhau. Phụ huynh cần lưu ý trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ. Bởi thế, không nên cho rằng người lớn dùng gì thì trẻ em dùng nấy, chỉ cần bớt liều đi. Khi trẻ ốm và phải dùng tới kháng sinh, mẹ nhất thiết phải cho con đi khám bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng kháng sinh hoặc điều trị theo sự mách nước của những người không có chuyên môn.

Khi nào thì cần uống thuốc kháng sinh?

Thuốc kháng sinh chỉ được dùng để điều trị bệnh nhiễm khuẩn chứ không trị được những bệnh nhiễm virus (cảm cúm). Một số những bệnh nhiễm khuẩn thường gặp như: viêm nhiễm tai mũi họng, viêm nhiễm đường hô hấp, viêm đường tiết niệu, nhiễm trùng da…

Khi nào không cần phải uống thuốc kháng sinh?

Có nhiều cha mẹ trẻ, thậm chí cả bác sĩ dù biết rõ thuốc kháng sinh không thể tiêu diệt được virus nhưng vẫn lạm dụng kê đơn hoặc sử dụng.

Song dù với bất cứ lý do gì, bạn cũng không nên lạm dụng kháng sinh. Chỉ dùng thuốc kháng sinh khi chữa các bệnh do vi khuẩn gây ra. Còn các trường hợp bệnh do nhiễm virus, tuyệt đối không dùng.

Vì sao xảy ra tình trạng nhờn thuốc kháng sinh ở trẻ?

Theo các số liệu thống kê, Việt Nam thuộc 1 trong các quốc gia đứng hàng đầu về tỷ lệ kháng kháng sinh. Lạm dụng kháng sinh là một vấn đề vô cùng nhức nhối được lên tiếng trong khoảng chục năm trở lại đây. Đó chính là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng kháng thuốc hay nhờn thuốc kháng sinh ở trẻ em.

Một tỷ lệ vô cùng lớn trẻ nhỏ đang được sử dụng kháng sinh trong các trường hợp không cần thiết, đặc biệt lạm dụng để xử lý các tình huống ho, sổ  mũi, sốt, viêm họng…

Bên cạnh đó, việc dùng không đủ liều, ngừng thuốc giữa chừng không chỉ làm bệnh của trẻ không khỏi mà có thể nghiêm trọng hơn, làm các vi khuẩn đang có sẵn trong người bé trở thành kháng thuốc, khi bắt đầu điều trị lại, thường các bé sẽ phải sử dụng loại kháng sinh nặng hơn.

Hậu quả của tình trạng nhờn thuốc kháng sinh ở trẻ nghiêm trọng đến mức nào?

Một vấn đề hiện hữu bên cạnh chúng ta hàng ngày mà đi đến đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp là hình ảnh của những ông bố bà mẹ nay đưa con chữa trị chỗ này, mai đưa con chữa trị chỗ khác mà vẫn không điều trị được những vấn đề tưởng như hết sức đơn giản như ho, sổ mũi, viêm họng… Đó chính là hậu quả xảy ra khi kháng sinh bị đề kháng đã không còn tác dụng điều trị ngay cả với những bệnh lý đơn giản. Hậu quả của kháng kháng sinh sẽ là vô cùng nghiêm trọng nếu trẻ mắc phải những căn bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não,..

Vào thời điểm giao mùa chuyển lạnh, trẻ rất dễ bị nhiễm virus sốt, cảm cúm, bố mẹ nên chăm sóc con thế nào? Có nên dùng kháng sinh hay không?

Trong thời tiết giao mùa, bố mẹ cần chú ý phòng bệnh cho con bằng cách:

– Giữ ấm cho trẻ, nhất là về đêm. Hạn chế để trẻ ăn các thức ăn quá lạnh

– Tránh để trẻ tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hay người bệnh.

– Luôn giữ không khí trong nhà thoáng mát, sạch sẽ.

Bố mẹ tuyêt đối không tự ý sử dụng kháng sinh cho con trong bất kỳ trường hợp nào. Khi trẻ mới chớm những dấu hiệu của bệnh, bố mẹ có thể thực hiện các biện pháp vệ sinh mũi, miệng, họng cho con bằng nước muối sinh lý, hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng bất kỳ thuốc gì.

Không lạm dụng kháng sinh cho trẻ
Không lạm dụng kháng sinh cho trẻ

Lời khuyên cho bố mẹ để dùng kháng sinh đúng cách, tránh tình trạng nhờn thuốc

– Không lạm dụng kháng sinh

Khi trẻ bị viêm mũi, viêm hầu họng, nhưng chỉ bị nhiễm siêu vi và chưa có biến chứng thì dùng kháng sinh không những không có tác dụng mà còn có thể gây tình trạng đề kháng kháng sinh về sau.

– Phải sử dụng kháng sinh theo đơn

Kháng sinh thuộc nhóm thuốc kê đơn (tức là phải được dùng theo đơn bác sỹ hoặc dược sỹ). Việc sử dụng kháng sinh theo đơn nghĩa là phụ huynh cần cho trẻ uống thuốc đúng liều, đủ liều và đủ thời gian. Không tự ý giảm liều, hoặc dừng thuốc khi triệu chứng của trẻ đã giảm bớt.

Phụ huynh nên làm gì khi trẻ đã bị kháng kháng sinh?

Khi trẻ đã bị kháng thuốc, trước hết phụ huynh cần sao sát hơn trong việc phòng bệnh cho trẻ, như bổ sung vitamin để tăng sức đề kháng, dinh dưỡng tốt cho trẻ để nâng cao thể trạng. Chú ý những lúc giao mùa, áp dụng các biện pháp không dùng kháng sinh khi con chớm có biểu hiện mắc bệnh.

Khi trẻ đã mắc bệnh, cha mẹ hãy bình tĩnh đưa con đi khám và tuân thủ điều trị, nên thông báo cho bác sỹ điều trị tiền sử bệnh và lịch sử dùng thuốc kháng sinh của trẻ để bác sỹ cân nhắc thêm khi kê đơn.